Klimaatsverandering

We nemen eens rustig de tijd om wat bij te lezen, en pakken deze keer een groot boek met een blauw kaft. Keurig gebonden en met vakmanschap gedrukt. Het zijn de “Handelingen van de Synode van Mariënberg”. Goede lectuur voor de zondag.
Handelingen, ook wel Acta genoemd, kun je daar zomaar eens in lezen?
Ja, als u er rustig de tijd voor neemt, dan krijgt u gaandeweg de smaak te pakken en stapt u van het ene onderwerp over naar het volgende.
U merkt dan, dat er daar in het Overijsselse Vecht-dorp, hard gewerkt is.
Ook merkt u en u verblijdt zich daarover, dat de Geest van Christus de broeders heeft willen aanzetten tot trouw en tot terugvinden van de gereformeerde Waarheid.

Oude klimaat

Het was natuurlijk zo, dat we lange tijd in de vrijgemaakte kerken te lijden hebben gehad van verarming. Verarming van het kerkelijk leven, maar ook verarming in het belijden.
Neem bijvoorbeeld de erediensten. Hoe keek men tegen de erediensten aan?
We denken dan in het bijzonder aan dat belangrijke onderdeel in de dienst, de Prediking. Welke plaats kreeg deze in de kerkdienst? Men durfde het aan om te zeggen dat de waarde van de preek niet uitkomt boven een inleiding op een mannen- of vrouwen-vereniging.
Het zou niet veel meer betekenen dan een stukje uitleg van een bijbelgedeelte.
Ook stelt het ambt van predikant niet zoveel voor.
Eigenlijk kun je thuis wel uit de Bijbel lezen, met een overdenking erbij, dan ben je even goed gesticht als een kerkganger.
Ontluisterend, zoals velen en ook een deel van de predikanten, tegen de prediking en het bijzondere ambt aankeken.
Zo was het klimaat in de kerken. De nieuwe theologische inzichten droegen nog een steentje bij aan de verarming en de ontluistering.
Door de nieuwste inzichten in Kampen verloren we de geschiedenis van de schepping als beschrijving van Gods heerlijke werken.
Ook zouden we de Geboden niet zo absoluut meer moeten nemen. En de wonderen door de HERE gedaan, wat moest je daar mee?
Verarming allerwegen. Waarom? Om de moderne mens tegemoet te komen. Het intellect heeft het anders met het geloof te moeilijk

Ommen, Berkel, Leusden, Zuidhorn

Het grote boek met de blauwe omslag toont op de bladzijden 35 en 36, hoe de verschillende synoden in het verleden afrekenden met het rijke gereformeerde verleden.
De verslagen, met een kleinere letter afgedrukt, laten zien, dat een preeklezer evenveel kan en mag als een predikant. Hij mag aan het begin en het eind van de dienst de zegengroet ongewijzigd uitspreken. “Genade zij u .... en de Here zegene u ...”
Is hij dan een speciale gezondene? Heeft hij dan het bijzondere ambt? Daarover lezen we in deze korte synodeverslagen niets.
Ook het gewone gemeentelid mag namens de Here de zegen meegeven en daarbij het zegenende gebaar maken.
Men heeft namelijk een “nieuwe invalshoek” gevonden, en daarmee zijn de nieuwe voorstellen gemakkelijk onderbouwd. U leest het allemaal op genoemde bladzijden.
Een nieuwe invalshoek, waar hoorden wij dat eerder?
O ja, dat was in de deputatenrapporten over huwelijk en echtscheiding, voor de synode van Zuidhorn uitgebracht. Ook daar bleek, dat als je de zaken eens wat anders bekijkt, dan zijn heel veel problemen zomaar de wereld uit en wat nooit bedacht werd, wordt dan mogelijk.
De preeklezer zou zichzelf niet meer onder de ‘ontvangers’ van de zegen rekenen, met de woorden: “Genade zij ons....en de Here zegene ons....”?

Nieuw klimaat

We komen nu op bladzijden 37 en 38 van de Handelingen van de Synode van Mariënberg.
De overwegingen, besluiten en gronden zijn nu afgedrukt met een wat grotere letter. Het is alsof de broeders ons willen toeroepen: “vergeet de teleurstellende ontwikkelingen uit het verleden, en verheugt u met ons in een blijde boodschap. Het verlossende nieuws drukken we met een feestelijke lettergrootte af!”
Het verlossende nieuws. Ja. Het karakter van de eredienst is niet zo plat, als velen voorheen meenden. We laten de Synode zelf aan het woord:

“In deze hele discussie zien we dat onvoldoende in rekening werd gebracht het verschil tussen de onderscheiden ambten. De discussie en besluitvorming werd teruggebracht tot een liturgische aangelegenheid in plaats van een zaak van leer en ambt. De opvatting van deputaten voor liturgie als zou de prediking van Gods Woord niet het centrum zijn van de eredienst is niet alleen door GS Berkel en Rodenrijs 1996, Leusden 1999 en Zuidhorn 2002/2003 onweersproken gebleven; zij werkt nog steeds door. Prediking is de bediening van de verzoening. Die bediening is toevertrouwd aan door de Here geroepen herders en leraars. Het opleggen van de zegen van de Here gebeurt namens de Here en is onderdeel van de bediening van de verzoening. Deze overtuiging is door de verschillende synoden niet weerlegd.”

Let op de woorden: “prediking is de bediening van de verzoening”.
Met deze woorden zijn we weer terug in het rijke gereformeerde leven.
De dienaar die namens zijn Zender vrijspraak van zonden meedeelt. Want het is werkelijk zo, wie de prediking beluistert, hoort Woorden van God naar zich toe komen. En wie deze woorden gelovig aanneemt, die ontvangt vergeving van al zijn zonden. En bedenk nu, dat je daarvoor wel in de kerk moet zijn, onder de prediking. Het luisteren naar de preek heeft een heel ander karakter dan het lezen van een meditatie thuis. De HERE onze God geeft door de Verkondiging in het midden van de gemeente Vrijspraak en Verlossing!
Dat is een rijk klimaat!
Ook lezen we in het citaat hierboven, dat deze bediening toevertrouwd is aan “door de Here geroepen herders en leraars”
De Here geeft Zelf zijn gezanten, die als herders de kudde weiden en als zijn ambtsdragers het kostbare Evangelie verkondigen en opnieuw bedienen.
Wat een gaven uit de hemel. De verhoogde Heiland schenkt ze.
Over klimaatsverandering gesproken. Eerherstel voor de prediking en eerherstel voor het predikambt.

De Zegen

Het grote blauwe boek geeft de bezitter en lezer een schat aan schriftgegevens en een veelheid aan denkstof.
In de zogenaamde “gronden” lezen we de onderbouwing van een genomen besluit.
Waarom de preeklezer bescheiden zal moeten zijn in zijn woorden en optreden, wordt in de volgende zinnen duidelijk gemaakt:

“Het zegenen is bediening van de verzoening in geconcentreerde vorm en behoort daarom tot de taak van de predikant. Prediking is bediening van de verzoening. Die bediening is toevertrouwd aan door de Here geroepen herders en leraars. Het opleggen van de zegen gebeurt namens de Here en is onderdeel van de bediening van de verzoening.”

Met deze woorden krijgt ook de zegen weer de oude waarde, die hij altijd heeft gehad. Ook door de zegenbede tot vrijspraak. Welke preeklezer zou niet graag een stapje opzij doen, zijn plaats kennen, en zo de kostbaarheden in hun waarde laten.
Want het is goud wat er in deze woorden van de synode weer omhoog gehaald wordt.
De verzoening van onze zonden op deze unieke manier, in de Dienst van het Woord en in het geven van de zegen.

De dienaar

Ook lezen we in de “gronden” dat de Generale Synode van Sneek-Utrecht uit dezelfde rijke gereformeerde erfenis putte, toen deze naar de Schriften sprak en wees voor het geven van de zegen op “het zegenen door priesters, Christus zelf en door apostelen”.
Het zijn de Ambtsdragers, door de Here verkozen, om namens Hem die in de hemel troont, de zegen te geven aan de gemeente.
Dat is bijzonder, dat werd in Mariënberg weer gezien, en door het genomen besluit weer in ere hersteld.
Wat een klimaatsverbetering. Weg met het afknabbelen van de waarden, het nivelleren van het bijzondere, het volgen van de tijdgeest.
De Dienst en de Dienaar beiden weer terug op hun hoge plaatsen.

Verlost

Het grote blauwe boek geeft met een zekere regelmaat de volgende formulering:

“De Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland, bijeen op 15 oktober 2005 te Mariënberg, spreekt uit dat de besluiten van de GS Ommen 1993, GS Berkel en Rodenrijs 1996, GS Leusden 1999 en GS Zuidhorn 2002/2003 t.a.v. ..................., vervallen zijn en dat de kerken daaraan dus niet meer gebonden zijn”.

In dit geval op bladzijde 37, t.a.v. het opleggen van de zegen in de erediensten.
‘Vervallen’, weg, van de baan, wij zijn verlost van de uitspraken die de dienst van de Here ontregelen.
Hier gaat het om de zegenende ouderling, elders om “vrouwenstemrecht”(28), “Nieuwe Bijbelvertaling” (32), “Groot Nieuws Bijbel”(34), “Ordinarium”(40), “Huwelijksformulier” (42), “Liedboek” (65), en nog een hele serie andere besluiten.
“Echtscheiding” (94) en “Vierde Gebod en Zondagsrust” (101) nog even apart genoemd.
Al deze besluiten zijn vervallen verklaard!
Zo zijn wij verlost van Schriftkritische invloeden en eigenwillige godsdienst.
Het eenvoudige woordje “vervallen” geeft een ommekeer, een opmerkelijke bekering aan.
Het afglijden is er mee stopgezet, het kerkschip is weer teruggebracht op het niveau waar het hoort, en waar het onder Gods zegen, naar vast bestek, haar vaart mag voortzetten.
De vaste koers, het vaste bestek, naar Gods Woord. Voor de Schriften werd in Mariënberg weer ruimhartig en onvoorwaardelijk gebogen!