Bevrijding!

2 mei is het vandaag. Overmorgen, vrijdag 4 mei, is het dodenherdenking. Zaterdag Bevrijdingsdag. Vorige week vierden we Koningsdag.

Ook in de kerk is het een periode van gedenken en vieren. Goede Vrijdag eerst. Toen Pasen. Straks Hemelvaart en Pinksteren. Al deze gedenk- en feestdagen hebben iets gemeenschappelijks. Je kunt ze met elkaar verbinden door het begrip 'bevrijding'.

Nederlands

Koningsdag is een echt Nederlands feest. We vieren de verjaardag van onze vorst, koning Willem-Alexander. En in de persoon van onze vorst en zijn huis denken we vaak met dankbaarheid aan de rol die het huis van Oranje mocht spelen in de geschiedenis van Nederland. Meerdere keren wilde de Heere leden van het Oranjehuis gebruiken om Nederland te bevrijden. Of om die vrijheid te verdedigen. De vrijheid van geloof en geweten bovenal. Een groot goed. Een vrijheid waarmee ons land lange tijd gezegend is geweest.

Ook dodenherdenking en Bevrijdingsdag zijn echte Nederlandse dagen. Hoewel, steeds meer krijgen die dagen internationale trekjes. Maar ook op die dagen houden we ons bezig met bevrijding. Bevrijding van de overheersing en bezetting door Nazi-Duitsland. We zijn dankbaar voor wat de Heere ons in de hernieuwde vrijheid gaf.

Ja, eind april en begin mei staan in het teken van vrijheid. In het teken van offers brengen voor de vrijheid. Kijkend ook naar de toekomst: De opgroeiende jeugd moet leren wat vrijheid is. Moet leren wat vrijheid waard is. Moet leren zich voor eigen vrijheid en die van de medemens in te zetten.

Kerkelijke feesten

Ook de kerkelijke feesten in deze tijd gaan om bevrijding. Goede Vrijdag en Pasen: onze Heere Christus overwon zonde en dood en graf. Hij schonk de zijnen de vrijheid. De vrijheid van de slavernij van de zonde. Bevrijding van de knellende banden van de dood. En straks, met Hemelvaart, gedenken we dat de Heere Christus opvoer naar de Hemel, om daar voor de zijnen alles klaar te maken. Klaar voor het eeuwige bevrijdingsfeest, wanneer de vrijheid, nú al verkregen, volmaakt zal zijn.

Gods werk

Er is nog iets dat al die kerkelijke en nationale gedenkdagen verbindt. Dit: in al die situaties was het de Heere die de vrijheid bewerkte. God vervulde door de eeuwen Zijn belofte uit Genesis 3. Hij bewerkte de komst in het vlees van de Man die de kop van satan vermorzelde. En het was de Heere Christus zelf die verrees uit het graf. Die sterker was dan de dood. Die het Leven zelf was. Het was de Heere Christus zelf die opvoer en plaatsnam bij de troon van Zijn Vader.

Ja, maar ook die andere bevrijdingen, in de geschiedenis van ons land, zijn werken van de Heere. God is Koning. Hij regeert de wereld. Niets gaat buiten Hem om. Toen de Nederlanden vrij werden van de Spaanse en roomse onderdrukking dankten onze voorouders van harte de Heere. Zij zagen en geloofden de hand van de Heere in de bevrijding, niet alleen van land en volk, maar juist ook van de kèrk. Toen in de zeventiende eeuw Stadhouder Prins Willem III streed tegen de Europese overheersing door het roomse Frankrijk en zijn bondgenoten, was het de Heere die de Prins wilde gebruiken om de kerk, niet alleen in de Nederlanden maar in een groot deel van Europa, de ruimte, de vrijheid te geven. Het was onze machtige God die Napoleon deed ondergaan. Het was onze Grote Koning die Hitler en zijn rijk ten val bracht. Zonder het weerhoudende werk van de Heere zou het goddeloze wereldrijk van de antichrist allang werkelijkheid zijn. Dat rijk waarin alle vrijheid is ingeruild voor slaafse aanbidding van het beest. Het is de Heere die ook vandaag het kwaad nog weerhoudt. En Zijn volk in vele landen steeds maar bewaart in vrijheid. Vrijheid om de Heere te dienen naar de eis van het Verbond.

Eén lijn

Eigenlijk liggen al die gebeurtenissen, Goede Vrijdag en Pasen, Hemelvaart en Pinksteren, maar ook de Tachtigjarige Oorlog en het werk van het Oranjehuis en 5 mei op één lijn. De lijn van de geschiedenis van Gods schepping. De lijn van Gods geschiedenis met de wereld. We maken meestal onderscheid tussen heilsgeschiedenis en wereldgeschiedenis. Heilsgeschiedenis betreft dan Gods werk aan de vervulling van Zijn beloften en de komst van de Messias. De geschiedenis van Gods bevrijdingswerk zoals die in de Bijbel beschreven wordt. En de wereldgeschiedenis is dan de historie van staat en maatschappij door de eeuwen heen. Ach, we mogen dat best van elkaar onderscheiden. Er is inderdaad verschil. Maar tegelijk moeten we niet vergeten dat ook de geschiedenis van landen, staten, naties en volken een plaats heeft ín die heilsgeschiedenis! Ook de niet-Bijbelse en niet-kerkelijke geschiedenis verlopen niet buiten de Heere om. Integendeel, de Heere schakelt alle gebeurtenissen in voor de komst van Zijn Koninkrijk. Hij bestuurt. Hij leidt. Hij weerhoudt. Hij staat boven alle machthebbers. Ook de bezetting van Nederland, ook 4 en 5 mei, ook, vandaag, Syrië en Noord-Korea en China, president Trump en de toenemende eenheidsdruk van de Europese Unie hebben een plaats op die lijn naar de jongste dag.

Zo zijn Goede Vrijdag, Pasen en Hemelvaart verbonden met onze vaderlandse gedenkdagen. Met de 'grote' gebeurtenissen van onze tijd.

Vrijheid?

Bevrijding. Vrijheid. Prachtige woorden worden er in deze dagen over gesproken.

Het vervelende is dat velen in de wereld niet weten wat vrijheid eigenlijk is. Vrijheid, dat is, zo meent men, dat je kunt doen wat je zelf wilt. Dat je in je streven naar ruimte en geluk door niemand gehinderd wordt. Dat is dat je een goed inkomen hebt. Dat er goede gezondheidsvoorzieningen zijn. Dat mensen inspraak hebben in het bestuur van eigen plaats, provincie en land. Vrijheid is dat er altijd voldoende energie is en dat er duurzaam beleid wordt gevoerd. Vrijheid is dat niemand honger lijdt. Dat niemand hoeft te lijden onder geweld van anderen. Dat je kunt gaan en staan waar je wilt. Het hangt allemaal met elkaar samen in de hedendaagse kijk op de wereld. Ja, zo wordt in deze tijd de vrijheid aan ons gepresenteerd.

Maar in deze vrijheidsbeleving is de verbinding met Goede Vrijdag en Pasen en Hemelvaart verbroken. Dat is de ellende van de wereld. Wat vrijheid genoemd wordt, is ten diepste overgave aan de afgod van welvaart en welzijn. Oppervlakkig. Horizontaal. Plat. Menselijk.

Bestemming

Nee, echte vrijheid is iets heel anders. O ja, veel van bovenstaande zaken hebben er wel iets mee te maken. Dat zullen we niet ontkennen. Maar ze raken de kern niet. Uit de Bijbel weten we wat echte vrijheid is. Echte vrijheid is dat een mens tot zijn bestemming kan komen. En dat moeten we maar eens goed op ons laten inwerken. Tot je bestemming komen ... Nee, dat is niet een mooi leven hebben hier op deze aarde. In deze bedeling. Dat is niet hier niets tekort komen. Dat is niet hier een welvarend leventje leiden. De wereld meent van wel. Die kan niet meer verder zien. Maar onze bestemming is een andere. Onze bestemming ligt op de nieuwe aarde. In het nieuwe Jeruzalem. Onze bestemming was en is opnieuw om onze Heere volmaakt te aanbidden. Dat is de echte vrijheid. Dat is de vrijheid van Goede Vrijdag en Pasen en Hemelvaart. De vrijheid die volkomen vrijheid zal worden op de jongste dag.

Onze allereerste voorouders leefden in die vrijheid, in het Paradijs. Wij, mensen, gaven die vrijheid op door iets anders na te streven, door te willen zijn als God. Christus verwierf voor ons die vrijheid opnieuw.

En op de weg naar de eeuwige vrijheid liggen ook de Tachtigjarige Oorlog, de strijd in de zeventiende eeuw, het ontstaan van ons Koninkrijk, de Tweede Wereldoorlog en Bevrijdingsdag. Op die weg leidt de Heere Zijn volk, Zijn kerk, naar het einde van deze wereld. Wie echt vrij wil zijn, zoekt het dan ook niet in de aardse welvaart allereerst. O ja, als de Heere welvaart geeft mag je ervan genieten. Je mag en moet je best doen om de schepping te bewaren. Je moet goed zorgen voor je naaste. Je mag en moet streven naar vrede en naar goede leefomstandigheden voor ieder door God geschapen mens. Je mag en moet oog hebben voor de toekomst. Maar ... altijd in de wetenschap, in het gelóóf, dat het tijdelijk is. Dat onze echte bestemming verder ligt.

Anders

Als we zo oog hebben voor de echte bevrijding, dan kijken we ook anders naar al die vieringen om ons heen. Dan luisteren we anders naar toespraken en gedichten. Dan zingen we ons prachtige christelijke volkslied op een andere manier. Dan verbinden we altijd de nationale, wereldse gedenkdagen met het heilswerk van onze God.

Ja, dan is heel ons leven anders. Dan kijken we ook anders naar de politiek. Dan zien we op een andere manier naar het driftige en oppervlakkige gedoe van onze volksvertegenwoordigers. Dan hechten we niet zo'n vreselijk groot belang aan Europese verkiezingen. Dan begrijpen we dat ook het sturen van Nederlandse soldaten naar een ver land een kleine bijdrage kan zijn aan de weerhouding van het kwaad, ten gunste van de echte vrijheid in de wereld.

Anders ... Niet helemaal gericht op hier en nu. Wel werkelijk levend in deze tijd maar met het oog gericht op het nieuwe Jeruzalem.

Als we onze echte bevrijding kennen, dan kùnnen we hier ook leven. Midden tussen mensen met een ander vrijheidsideaal. Midden tussen mensen die met hun verwrongen vrijheidsbeeld zichzelf juist tot slaven maken. Slaven van individualisme en consumentisme en vermeende solidariteit. Dan kunnen we heel veel aan, ook als al die 'vrije' mensen ons steeds meer de echte vrijheid misgunnen. Straks zelfs proberen die af te nemen. Ja, dan kunnen we àlles aan. Omdat we vast en zeker geloven dat de Heere ons niet loslaat maar juist meeneemt naar onze bestemming, als vrije zonen van God, broeders en zusters van onze Bevrijder.

Gedenkdagen, vieringen ... Laten wij dan vooral onze echte bevrijding, onze bestemming gedenken!