Een gebod van liefde

---

Liefde, het meeste bezongen en bespeelde woord in de muziek. Liefde, het meest gebruikte woord in de poëzie. Liefde, veel voorkomend in films en boeken. Liefde, zo oppervlakkig gemaakt. Liefde, een woord misbruikt. Liefhebben, een opdracht uit de Bijbel. Liefde, een Godsgeschenk! Vandaag gaan we met elkaar kijken naar Schriftuurlijke liefde. We willen leren uit het Woord van God. Ja, van God, die zelf Liefde is.

Gods liefde

Adam en Eva vluchten na de zondeval weg van hun God. Ze zijn bang, bang voor de toorn van hun Schepper. Hun angst was terecht. Door te eten van de boom van kennis van goed en kwaad hebben zij het gebod van God overtreden. God is toornig. Hij verdrijft Adam en Eva uit het paradijs. Moeite en pijn zal hun deel zijn. Kinderen zullen in zonden ontvangen en geboren worden. Toch laat God de mensen niet zonder belofte. Hij belooft de Messias die komen zal. Een glimp van licht schijnt in de duisternis. De jaren gaan voorbij, beloftes worden vergeten en aan de kant geschoven. De mens gaat zijn eigen weg. (Jesaja 53:6) Er zijn maar weinigen die de Messias nog echt verwachten. Maar hoor daar die bekende woorden:

Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe.(Joh.3:16)

Gods zoon werd geboren. Hij die redt van zonden en de toorn van God heeft gedragen. Gods liefde, daarbij kijken we dus naar de gave van zijn Zoon. Daarbij kijken we ook naar de Here Jezus Christus zelf. Hij heeft ons in zijn leven op aarde laten zien wat liefde, wat liefhebben is. Hij toonde liefde tot het doen van Gods wil, liefde voor de naaste, liefde voor zijn broeders en zusters in het geloof, ja zelfs liefde voor zijn vijanden. We zien het bij het kruis op Golgotha. Daar liet Hij zich kruisigen om ons in vrijheid te stellen. De liefde van onze Heiland ging zover dat Hij zelfs zijn leven heeft gegeven. Het was liefde, Goddelijke liefde. Opofferende liefde. Liefde zonder iets terug te verwachten. Ook na Golgotha hield zijn liefde aan. We zien dat bijvoorbeeld in het pleiten aan de rechterhand van zijn Vader en het zenden van de Heilige Geest. In het licht van Gods liefde en genade mogen wij wandelen. Vanuit de liefde ons geschonken, kunnen en moeten ook wij (leren) liefhebben.

Goddelijk gebod

Een wetgeleerde stelt Jezus de vraag wat het grootste gebod is in de wet. De Here Jezus geeft hem het volgende antwoord:

Gij zult de Here, uw God, liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw verstand. Dit is het grote en eerste gebod. Het tweede, daaraan gelijk, is: Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf. (Matt.22:36-40)

Tweemaal liefhebben. Allereerst moeten we God liefhebben. Niet alleen met ons gevoel. Nee, het gaat veel verder. We moeten ons met alles ten dienste stellen van God. Met ons hart, als centrum van ons psychische leven. Met onze ziel, als centrum van ons gevoel. En met ons verstand, als centrum van het intellectuele leven en van gedachten. Nu, zegt Jezus, dat is het grote en eerste gebod. Dat wil zeggen dat dit gebod alle andere geboden beheerst. De Here Jezus noemt nog een ander gebod. De naaste liefhebben als onszelf. Dit gebod wordt als tweede genoemd maar hangt nauw samen met de eerste en heeft een centrale betekenis. We zullen daar later nog op in gaan. In een paar Bijbelverzen lezen we de kern van Gods wil. Wie de wet wil volbrengen, moet zich door deze twee geboden, als de allesbeheersende motieven van de wet laten leiden. De Joden met hun vele geboden, wetjes en regeltjes worden door Jezus teruggeroepen. Hij omschrijft de inhoud van de wet met één woord: liefhebben.

Oorsprong

Kunnen we uit onszelf liefhebben? God liefhebben? De naaste liefhebben? Zelfs onze vijanden liefhebben? Nee, met geen mogelijkheid. Zoals we het in de catechismus zeggen: we zijn erop uit om God en onze naasten te haten. Van nature zijn we bedorven, jaloers, hoogmoedig en egoïstisch. Ons zondige hart kent geen ware liefde. We zijn onbekwaam tot iets goeds en uit op elk kwaad. Tenzij, ja tenzij we door de Geest van God opnieuw geboren worden. Dan gaat de Geest van God aan het werk in ons hart. Dan gaat er liefde groeien in ons hart. Dat gaat niet vanzelf. Elke dag weer moet er gestreden worden tegen de zonde van zelfzucht en van gebrek aan liefde. Maar waar de Geest aan het werk is, daar merkt het hart op dat het schuldig staat. Alle troost, hoop en vrede heeft het te danken aan het volbrachte werk van de Here Jezus Christus. En hoe kunnen we dan onze dankbaarheid laten zien? Door te gaan leven naar Gods wil, door steeds meer naar zijn beeld vernieuwd te willen worden. Door in Zijn voetstappen te wandelen. Door uit Gods eeuwig durende liefde ook zelf lief te hebben. De liefde van Christus die in het hart wordt uitgestort door de Heilige Geest is de zekerste fontein van liefde. Liefde, de eerstgenoemde vrucht van de Heilige Geest.

Misvattingen

Het liedje op de radio speelt: alles is liefde. Is alles ook daadwerkelijk liefde? Echte liefde? Liefde is een mooie, door God gegeven gave. Helaas zijn er ook vele verkeerde opvattingen en ideeën over liefde. Opvattingen waar we ook aandacht aan willen geven. Want omdat we ons mogen verwonderen over Schriftuurlijke liefde, zijn we het met verschillende opvattingen niet eens. We kunnen zelfs zeggen dat velen een verkeerde opvatting hebben over liefde. Sommigen menen dat de liefde van de Bijbel bestaat uit het geven aan de armen. Paulus leert ons echter in 1 Korintiërs 13:3 dat iemand al zijn goederen aan de armen kan geven, zonder liefde te bezitten. De liefde van de Bijbel bestaat er ook niet uit dat we nooit iemands gedrag zullen beoordelen. Vaak wordt het Schriftwoord verdraait waarin geschreven staat dat we niet mogen oordelen. Het wordt dan gemaakt tot een gebod om niet te oordelen. Het zou niet van liefde getuigen als we iemand aanspreken op zijn gedrag. Maar dan worden er ogen gesloten voor de zondige natuur van de mens. Dat is geen Schriftuurlijke liefde. Een derde misvatting over de liefde van de Bijbel: men zou zijn afkeuring niet mogen geven over iemands godsdienstige opvatting. Ook dit is een veel voorkomend misverstand. Als dit zo zou zijn, dan kunnen we beter ophouden met evangeliseren. Want dan kunnen we niet spreken van een Hemelse Vader aan wie alléén de eer toekomt. Een laatste misvatting willen wij noemen. Uitvoering van de tucht zou liefdeloos zijn. Liefdeloos? Zou het niet eerder liefdeloos zijn de zondaar te laten dwalen op de ingeslagen weg? Tucht moet leiden tot behoud van de zondaar. De voorbeelden die we genoemd hebben spreken niet na wat God ons in zijn Woord leert over de liefde. Ware liefde denkt niet dat iedereen de juiste opvattingen ten aanzien van de leer heeft. Ware liefde roept uit:

vertrouwt niet iedere geest, maar beproeft de geesten, of zij uit God zijn; want vele valse profeten zijn in de wereld uitgegaan.(1 Joh.4:1)

en

Indien iemand tot u komt en deze leer niet brengt, ontvangt hem niet in uw huis en heet hem niet welkom.(2 Joh.1:10)

Geen woorden, maar daden

Maar de vrucht van de Geest is liefde(Gal.5:2)

Als vrucht van de Geest vinden we Schriftuurlijke liefde. Liefde waarvan we de kenmerken vinden in 1 Korinthiërs 13:

De liefde is lankmoedig, de liefde is goedertieren, zij is niet afgunstig, de liefde praalt niet, zij is niet opgeblazen, zij kwetst niemands gevoel, zij zoekt zichzelf niet, zij wordt niet verbitterd, zij rekent het kwade niet toe. Zij is niet blij over ongerechtigheid, maar zij is blij met de waarheid.

De Bijbelse liefde komt tot uiting in de daden van de gelovigen. In jouw en mijn daden, dat is wel even iets om bij stil te staan. Ons gedrag is dus heel belangrijk. Indien we op een Bijbelse wijze willen liefhebben, moet we tegenover iedereen die we ontmoeten vriendelijk handelen. Ook die ene jongen of dat ene meisje waar je eigenlijk niet zo goed mee kunt opschieten. En dat niet alleen in je gedrag. Nee, ook in je hart mag je niemand verachten. Op een Bijbelse wijze liefhebben. Dan geef je, zonder erbij te kijken of je er iets voor terug zult krijgen. Bijbelse liefde is een opofferende liefde, die geen behoefte heeft aan beloning. Ook komt de Bijbelse liefde tot uiting in de bereidheid om het kwade te verdragen en het goede te doen. Als je pijn gedaan wordt, zul je geduld hebben. Als je gekwetst wordt, zul je vergeven. Als je ten onrechte aangevallen wordt, zul je zachtmoedig reageren. Omwille van de vrede zul je veel “onrecht” verdragen en geduldig zijn. Je vaak schikken en jezelf verloochenen. Jezelf beheersen en je tong in toom houden.
Tenslotte komt de Bijbelse liefde tot uiting in de houding van de gelovige in het algemeen. We dienen vriendelijk, opofferend, goedaardig en zachtaardig voor iedereen te zijn. We dienen rekening te houden met anderen. Ware liefde zal nooit jaloers zijn op het succes van de ander. Als voorbeeld mogen we daarbij kijken naar onze Here Jezus Christus. Naar zijn leven zoals dat in de Evangeliën beschreven wordt. Hij laat ons het volmaakte voorbeeld zien. Al zijn handelingen gaven blijk van liefde. In zijn dagelijks leven was hij voortdurend bezig goed te doen. Hij werd voortdurend gehaat, gelasterd, vervolgd en verkeerd verstaan. Maar hij verdroeg dat alles. Nooit kwam er een dreigend woord over zijn lippen. Hij gedroeg zich niet humeurig. Als er gescholden werd, schold hij niet terug. Ondanks de vele zieken die hem om hulp vroegen, ondanks alle zondaren en tollenaren, ondanks de farizeeën en sadduceeën, ondanks de kleingelovige en onwetende discipelen. Hij was vriendelijk voor allen en had met allen geduld. Daarbij sprak hij de mensen niet naar de mond, daarbij zag Hij geen zonden door de vingers. Nee, Hij wees ze duidelijk aan. Daarmee liet Hij ons zien dat liefde en veroordelen van dwalingen samen kunnen gaan.

Broederliefde

De liefde voor onze broeders en zusters in het geloof wordt in de Bijbel op een belangrijke plek gezet. Zo lezen we in 1 Johannes 2: 7-11 dat het gebod van broederliefde geen nieuw maar een oud gebod is. In de kerk is het belangrijk hoe we met elkaar omgaan. En als we onszelf dan een spiegel voorhouden is het beschamend hoe weinig liefde er vaak is. Wat is er vaak nog een zelfzucht, een boosheid en wat horen we nog veel harde woorden. We kunnen ons dan weleens afvragen: Is dit nu liefde? Waar is de echte liefde gebleven? Is er nog wel ware liefde voor elkaar? We mogen dan vertrouwen op wat God ons zelf in zijn Woord belooft heeft:

Gods liefde duurt in eeuwigheid (psalm 118:1, ber)

en daarmee

Zo blijven dan: geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de meeste van deze is de liefde(1 Cor.13:13)

Ja, er gebeuren ook veel mooie dingen in Gods gemeente. Liefhebbend omzien naar de ouderen, als gemeente om elkaar heen staan in tegenslagen. We zien Gods genade daarin. Christus zelf schept een band in de gemeente. Het gebod om God lief te hebben verbindt ons als broeders en zusters met elkaar. Dat wil niet zeggen dat we rustig mogen blijven toekijken. Nee, dan gaan we in liefde aan de slag om die band te verstevigen en stevig te houden. Niet uit onszelf maar door het werk van de Heilige Geest. Het is belangrijk dat we vervuld worden met Schriftuurlijke liefde. Dat we onze broeders en zusters nemen zoals ze zijn. Dat we zachtmoedig jegens hen zijn. De discipelen hadden een meningsverschil over wie in de hemel aan de rechterhand van de Here Jezus mag zitten. Het ging er vast niet altijd even broederlijk aan toe. We zien bij de voetwassing dat Jezus hen, en daarmee ook ons, laat zien waar het echt om gaat: dienen. Wij mogen en moeten dat voorbeeld van onze Heiland volgen. Laten we met elkaar eens proberen om naar onze broeders en zusters te kijken zoals de Here Jezus naar ons kijkt. Laten we kijken of we iets kunnen betekenen voor hen. Dan ben je een goede vertegenwoordiger van Christus. Als Christus liefde in jouw leven zichtbaar wordt, dan help je mee aan de bouw van zijn rijk.

Laten wij dus, daar wij de gelegenheid hebben, doen wat goed is voor allen, maar inzonderheid voor onze geloofsgenoten. (Gal.6:10)

Elkaar aansporen

Tot slot, we hebben gezien dat we alleen kunnen liefhebben vanuit de genade van God. Hij zelf is het die met zijn Geest in onze harten werkt. We hebben stilgestaan bij het belangrijke gebod om lief te hebben. God liefhebben, onze naaste als onszelf en in het bijzonder onze geloofsgenoten. Laten we elkaar helpen om lief te hebben, ja laten we elkaar aansporen met het woord van Hebreeën 10: 24

En laten wij op elkander acht geven om elkaar aan te vuren tot liefde en goede werken

Dan kunnen we van harte meezingen met psalm 133:1

Komt, ziet hoe goed, hoe lieflijk is ’t als zonen van Isrels huis als broeders samenwonen, in vrede bij elkander zijn