Erf en Einder 202


Niet goed


Kleine voorvallen houden de belangstelling levendig. Met zo’n kleinigheid verschafte staatssecretaris Bussemaker in de eerste week waarover deze kroniek gaat enige kopij aan belangstellende journalisten door een nogal ingrijpend voorstel inzake embryoselectie terug te nemen. Omgeven door raadsels bleef haar ivoren toren gesloten, wachtend op de sleutel, die de Tweede Kamer moest verschaffen om in, onder en achter haar bureau te kunnen kijken. Voorlopig bleek zij niet goed te zijn ingelicht, niet goed te hebben ingeschat, zodat al een stem opging met de vraag of zij misschien ook niet goed is ingevoerd en dus onbekwaam tot het beheren van haar portefeuille en tot regeren op het terrein van de volksgezondheid. In ieder geval is die gezondheid bij haar niet in al te beste handen, als zij zo maar het begin van leven laat behandelen als een produkt uit de mensenfabriek. Het RD sprak er schande van:
    Veelzeggend is dat Bussemaker spreekt over een technische kwestie. Dat tekent het denkkader van de bewindsvrouw. Zodra men het begin van het menselijk leven niet meer legt bij de conceptie, kan men het omgaan met embryo’s en foetussen gemakkelijk aanmerken als „technisch handelen met een klompje cellen”.

Maar dat zijn we wel gewend in ons postmoderne land, waar uit vorige kabinetten mevrouw Borst haar sporen en meneer Brinkhorst gefrustreerde boeren heeft nagelaten. Ook bij hen bleek menselijk leven en menselijk welzijn niet erg in tel.

Opblazen


Maar een kleinigheid kan ook groter worden, groeien, uitgroeien of, indien er genoeg rek in zit, opgeblazen worden. Op een nogal naïeve wijze heeft minister Bos dat gedaan met de kwestie-Bussemaker. Hij beperkte zich niet tot het indienen en vervolgens terugtrekken van haar brief, maar nam terloops de ChristenUnie op de korrel om vervolgens het navolgende op deze partij af te schieten:
    die volgens hem geen monopolie heeft op principe en geweten.

Dat is tamelijk naïef en nogal, ik zou bijna zeggen: oubollig ook, want ‘Prinzipienreiterei’ is zulk een oud bedrijf, dat men dat verschijnsel nog slechts in het Museum van Oudheden terug kan vinden. Men maakte zich er in regeringskringen en elders nogal kwaad over in tijden van grotere strijdbaarheid en handhaving van fundamenten, wanneer het praktische nut van een onderwerp allang was besproken, achterhaald of toegepast en er toch nog werd vastgehouden aan eigen mening. Dat monopolie heeft derhalve nimmer bestaan en wordt nu dus alleen maar verondersteld door iemand, die bang is voor niemand, behalve dan voor de ChristenUnie. Met een variatie op een karikatuur uit De Telegraaf van 17 november 1935, waarop twee SGP-kamerleden als bange kinderen worden voorgesteld, die uit hun bed zijn gekropen omdat ze een rooms spook hebben gezien, met een variatie daarop zou men kunnen zeggen: ‘wij hebben zo’n groot christelijk-principiëel spook gezien’. Want de PvdA loopt tegenwoordig nu juist niet over van fundamentele beleidslijnen en ‘derzelver’ gewetenskwesties.

Verbeteren


De PvdA weet dat zelf ook wel. Maar de oude socialistische leuzen zijn achter de horizon verdwenen. Moeten nieuwe worden ontworpen? Men zou naar vroeger kunnen kijken. Maar als men dan praat over ‘de wereld verbeteren’, zoals minister Bos, dan heeft men reeds een leus van de roomsen overgenomen, die vroeger – en misschien nog wel – van de daken riepen: ‘Verbeter de wereld, begin bij jezelf’. Waarmee Bos van de regen van het christelijke principe is gevallen in de drup van het roomse. Dus blijft hij nat van de tegenstrijdigheden: conservatief (zoals de nieuwe fractievoorzitter Mariëtte Hamer wil, in samenwerking met de SP) of progressief (staatssecretaris van Europese Zaken Frans Timmermans, die meer ziet in toenadering tot progressieve partijen als GroenLinks en D66).
Al dit rumoer bevestigt alleen maar de onzelfstandigheid van de PvdA. Zij roept met roomse leuze om de SP, of om andere partijen, zet zich af tegen opponenten als de ChristenUnie, maar brengt zelf niets dan wind voort. En dat wil maar liefst de hele wereld verbeteren!
In hoeverre door dit gemanipuleer met normen en waarden verscherping van de antithese optreedt ‘is niet duidelijk’, om met een term uit de hedendaagse journalistiek te spreken. Het zij de ChristenUnie echter gegeven om door te gaan met het versterken van de remkracht tegen socialistisch en anarchistisch geweld. En de heer Rouvoet met het opvoeren van de daartegen vereiste kloekheid.

Haat


Deze laatste wens blijkt van meer belang te zijn dan de oppervlakkigheid die gewoonlijk het kenmerk is van en aangeduid wordt met een ‘vrome’ wens. De heen-en-weer-politiek van staatssecretaris Bussemaker werd met rust gelaten, omdat haar medestanders er gelaten in berusten dat haar voorstel niet door gaat. Maar de tegenstander die dat heeft veroorzaakt, minister Rouvoet, krijgt nu de ganse beeremmer van het NRC/Handelsblad over zich heen. De taal die daarbij wordt gebezigd is zodanig dat zij slechts een afschaduwing is van de werkelijke gevoelens. Het is de even onbeheerste als machteloze taal van de haat, die slechts wordt geëvenaard door nog amper aan de wilde onbeschaafdheid van Chams nazaten ontgroeide volkeren. Of, dichterbij, de door duivelse filosofie opgejaagde jodenhaters in Jafeths tent, die de Tweede Wereldoorlog kenmerkte. Het ND van 5 juni j.l. gaf er een staaltje van.
Daarmee is ons tevens getoond hoe de verhoudingen in staat en maatschappij komen te liggen als de satan wordt losgelaten (Openbaring 20,3,7). Dáárin is de antithese wel duidelijk. De duizend jaren, waarin het Evangelie onbekommerd zijn zegetocht rond de wereld kon doen, komen tenslotte tot een einde, zodat de wilde volkeren uit Magog kunnen optrekken naar het Jeruzalem van nu, nog steeds de stad van God. Het eindpunt mag de triomf zijn, de tijd daarvóór zal meer mensen benauwen dan een christen-minister. Zeker als zij reeds worden opgehitst door een krant als het NRC/Handelsblad met zijn navolgers. Dan wordt de profetie reëel, wijl zij de vervulling nadert. De Schriften moeten worden vervuld en daartoe staan zelfs kranten ten dienste.