Bijbelteksten

---

Lang geleden stonden er twee artikelen in De Bazuin (nr. 20 en 22, 2015) over het uit het hoofd leren van Bijbelteksten. Er werd een vervolg beloofd, dat nu eindelijk verschijnt. We zullen de eerste twee artikelen eerst kort samenvatten.

Te gebruiken

Vroeger werden er veel dingen uit het hoofd geleerd. Bijbelteksten, catechismuszondagen, plaatsnamen, de koningen, rijen jaartallen en gebeurtenissen. Mijn oma moest ook Franse, Duitse, Engelse en Nederlandse gedichten uit haar hoofd leren. Maar met de komst van het internet, heeft het onderwijs het accent verlegd. Nu hoeven kinderen niet veel meer uit het hoofd te leren, nu moeten zij de vaardigheden leren om de informatie op te zoeken. En dat terwijl parate kennis heel nuttig is.

Je krijgt parate kennis, wanneer je dingen uit het hoofd leert. Dingen slijten onbewust in of je leert het met opzet en blijft dit af en toe herhalen. Je hebt deze kennis dan paraat, je kunt het zo gebruiken. Parate kennis is waardevol. Het is een kapstok. Het geeft structuur in je hoofd. Door de Bijbelboeken te kennen, ken je de opbouw van de Bijbel, weet je waar je moet zoeken. Door het rijtje koningen en richters te kennen, heb je ook overzicht over de inhoud van die Bijbelboeken. Je kunt er een preek beter door begrijpen. En helpt het ook niet in de communicatie? In gesprekken, op vereniging?

Bovendien is het onderdeel van onze geestelijke wapenrusting. De Here Jezus sloeg in de woestijn de aanvallen van de duivel van zich af met Gods Woord. Hij kende de Bijbel. Zo maakt Gods Woord ons weerbaar. Ook in beproeving, ook in de strijd tegen onze oude mens.

Gij zult niet leven van brood alleen

In het Reformatorisch Dagblad stond een keer een interview met een mevrouw op leeftijd. Zij vertelde dat zij vroeger dagelijks voor het ontbijt een Bijbeltekst leerde. En als het eens gebeurde dat zij die tekst niet leren wilde, zei haar vader: 'Goed, dan hoef je zeker ook niet te eten. Als je het geestelijk brood niet nodig hebt, zul je het andere brood ook wel kunnen missen.'

Tegenwoordig worden er wel kalenders uitgegeven met voor elke week een Bijbeltekst om uit het hoofd te leren. Maar je kunt dit zelf ook vormgeven.

Proberen kan altijd

Misschien zegt iemand: 'Maar niet iedereen vindt het leuk om iets uit het hoofd te leren.' Dat is waar. De één kan het beter dan de ander. De één vindt het leuker dan de ander. Dat gaat soms samen op. Laten we dus ook geen zware lasten opleggen waar het ongepast is. Doe het leren in eigen tempo. Kies een tekstlengte die bij je gezin past. Het ene gezin doet een week over een tekst, een ander gezin misschien iets langer of korter. Als je denkt dat het te moeilijk is: probeer het gewoon eens. Je zult merken dat uit het hoofd leren leuk kan zijn, zeker als je het met elkaar doet. En dat je er veel aan hebt. Ook als volwassenen.

Op YouTube zijn wel filmpjes te zien van kinderen die Bijbelteksten opzeggen. Daar zijn ook kinderen van drie jaar bij. Jonge kinderen kunnen heel goed dingen uit het hoofd leren. Zij onthouden ook de Schriftplaats sneller dan volwassenen. Het Reformatorisch Dagblad schreef eens over wedstrijden die in de Verenigde Staten worden gehouden. Degene die de meeste Bijbelteksten uit het hoofd kent, wint. De schrijver vroeg zich af of zo'n wedstrijdvorm gepast is, maar verbaasde zich over de hoeveelheid die jonge mensen uit het hoofd konden leren. Er waren tieners die 12 Bijbelboeken uit het hoofd kenden, waaronder de brieven aan de Hebreeën en de Korintiërs. Er zijn meer voorbeelden te noemen van mensen die hele stukken uit hun hoofd kenden. Zo beloonde een zendeling kinderen met een Bijbel, wanneer ze de brief aan de Colossenzen uit het hoofd kenden. En dichter bij huis beloonden leerkrachten leerlingen wanneer ze bijvoorbeeld Psalm 119 of Lucas 2 uit het hoofd kenden.

Hoe?

Hoe kun je nu thuis op een eenvoudige manier Bijbel-teksten leren? Je zou dat als volgt kunnen doen.

Eerst kies je een Bijbeltekst uit. Je schrijft of typt de tekst op een A4-tje, dat je bijvoorbeeld bij de eettafel hangt. De belangrijkste woorden kun je ter lering en ter versiering een andere kleur geven.

De tekst leg je uit, zodat de kinderen begrijpen wat er staat (binnen de context). Als er plaatjes bij passen, kun je die ook samen bekijken.

Nu kies je een handig moment waarop je dagelijks deze tekst samen opleest. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om voor het eten Bijbel te lezen en dan bij het danken samen de Bijbeltekst te lezen. Of je doet de Bijbeltekst bij het gebed voor de maaltijd. Of je doet het bij het naar bed gaan. Of... op een ander vast moment. Het voordeel van een vast moment is dat het een gewoonte wordt. Dan kost het verder geen overleg, energie of aandacht. Je herhaalt deze Bijbeltekst totdat het hele gezin de tekst kent. En dan kies je weer een nieuwe.

Maar we willen de Bijbelteksten ook onthouden, daar is herhaling voor nodig. Ook dit kan op een gemakkelijke manier.

Je print de Bijbelteksten ook in het klein uit. Als je een hele serie Bijbeltekst-A4-tjes in je Word-bestand hebt, dan druk je bij het afdrukken bijvoorbeeld op de optie '8 pagina's per vel'. Dan krijg je dezelfde teksten, maar op een klein formaat. Deze knip je uit en je zorgt dat de papiertjes goed blijven door ze bijvoorbeeld te lamineren. Dan bewaar je ze in een bakje. Nu kun je de Bijbelteksten herhalen. Ook daarvoor kies je een moment uit.

Stel je bijvoorbeeld voor dat je uit de Bijbel leest bij het bidden voorafgaand aan de maaltijd. Dan kun je bij het danken bijvoorbeeld 5 Bijbelteksten herhalen en de nieuwe Bijbeltekst samen lezen. Je noemt dan eerst de Schriftplaats, bijvoorbeeld Mattheüs 4:4. Vervolgens zeg je de tekst samen op (als die er nog niet goed genoeg in zit, kun je ook eerst zelf de tekst voorlezen en daarna samen opzeggen) en nog een keer de Schriftplaats. Dan doe je de nieuwe Bijbeltekst en zing je samen, om daarna te danken.

De herhaalde Bijbelteksten komen achter op de stapel en de volgende dag herhaal je vijf anderen. Af en toe pik je een geleerde tekst er nog eens uit om samen te bespreken.1) Dit samen kost dagelijks zo'n vijf minuten. Geleerde catechismuszondagen en lesjes voor Naam en Feit kun je ook meenemen. Kies dan een aantal catechismuszondagen uit die je als ouder graag paraat wilt hebben (bij je kind) en leer en herhaal die dan ook samen.

Bijbelteksten uit het hoofd leren is niet zaligmakend. Maar het is wel een hele rijkdom. In vervolging. In beproeving. Tijdens huisbezoek. Op vereniging. Voor oude mensen die niet meer goed kunnen lezen. Als je je houding moet bepalen. Als je 's avonds niet kunt slapen... en vul maar in. Want Gods Woord is een lamp voor onze voet en een licht op ons pad.

1) Wie met zo'n simpel systeem op den duur niet meer uit komt, kan werken met het 'Scripture memory system', dat uitgelegd wordt op https://simplycharlottemason.com/timesavers/memorysys/