Blind en doof
'PvdA-leiding is ziende blind en horende doof'. Aldus vatte het ND van de laatste meidag het oordeel samen, dat de propagandist van de PvdA, voormalig campagneleider geheten, over zijn werkgeefster heeft. Na het publiek ervan te hebben overtuigd, of althans een poging daartoe te hebben gedaan, om toch vooral de partij der socialisten te stemmen, keert hij zich om en bestrijdt even krachtig dezelfde partij, die hij eerst propageerde. Beginselen? Maar die zijn er niet (meer) en dat is nu het grote bezwaar:de partij is in handen van (neo-)liberalen, die nauwelijks aansluiting vinden bij de traditionele sociaal-democratische kiezers.
De partij is nu een neoliberale, D66-achtige middenpartij, á la Labour van Tony Blair.
Dan vraagt de neutrale, of andersdenkende, toeschouwer zich wel af, vanuit welk idealisme genoemde partijstrateeg dan zijn propaganda heeft gevoerd. En waarop degenen, die naar hem hebben geluisterd en braaf de arbeiderspartij hebben gestemd, zèlf steunen. Géén pragmatisme, het ideaal van de nuttigheid van het ogenblik, dus. Maar wat moeten we dan met het volgende verwijt?Er ligt een heel redelijk regeerakkoord. Maar in plaats van de PvdA-thema's daarin te benadrukken, zeuren ze over zaken die bij de formatie níet zijn binnengehaald. Ze zijn ziende blind, en horende doof.
Me dunkt: dat is nu pragmatisme ten voeten uit. Het gaat niet over een (socialistische) beleidslijn, maar over de praktische zaken van de dag, over het regeerakkoord voor de komende vier jaren. Het gaat over thema’s en niet over een ideologie.
In het verleden ligt het heden en dat verklaart deze onvrede en de D66-mentaliteit bij de eertijds zo vurig rode SDAP. Men wilde niet zichzelf blijven, maar in het kleed van de zich in oecumenistische stijl ontwikkelende cultuur zich aanpassen aan de omgeving. Weg met de zuilen! En zo kwam de doorbraak, die niet alleen de christelijke politiek op haar grondvesten deed schudden. Die doorbraak was niet alleen een uitbraak uit de zuil van christelijke politiek, die volgens de leer van Karl Barth en vooral K.H. Miskotte onmogelijk kan bestaan. Het was ook een inschikken binnen de partij zelf. En zo ontstond de Partij van de Arbeid als opvolger van de Sociaal Democratische Arbeiderspartij, als een mengsel van socialisme en ex-christelijke beginselen. Jarenlang is die aanpassing goed gegaan, onder premier Kok zelfs zegevierend naar voren gekomen door de uitvinding van het poldermodel. Maar nu komt men tot zichzelf en men ontdekt dat de beginselen zijn zoekgeraakt. De PvdA heeft haar gezicht verloren. Het staat nu in een stopfles bij D66 op de plank. Of, zonder beeldspraak: het socialisme is ingemaakt door het pragmatisme, de beginselen zijn verruild voor de waan van de dag.
Waar hebben wij dat meer gehoord?Hele top
Dat het hier niet een kwestie van slecht partijbestuur betreft, maar de invloed van de geest van deze tijd, die alle ideologie naar de historische archieven heeft verwezen en slechts de praktijk van het heden aanbeveelt, blijkt uit het tegelijkertijd mislukken van de verkiezingscampagne van de VVD. Ook daar de teleurstelling, het verwijt, het commissieonderzoek hoe dit wel kon gebeuren. En dan komt men met de conclusie ook daar niet verder dan:De volledige VVD-top is verantwoordelijk voor het slechte resultaat van de liberalen bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen.
Partijvoorzitter Jan van Zanen krijgt van dit verwijt het grootste deel te verwerken – daar is hij dan ook voorzitter voor. De strijd tussen de heer Rutte en mevrouw Verdonk had hij beter moeten begeleiden. Maar dat is nu juist de kwestie: vooral mevrouw Verdonk heeft zich laten kennen als een pragmatist optima forma in haar asielbeleid. Daarin is geen enkele lijn naar een beginsel te vinden. De liberale leer van de ‘survival of the fittest’ werd door haar vervangen door de dwang van een onbarmhartige wetgeving. Deze geest beïnvloedde ook het hele beleid vóór en tijdens de verkiezingen. Men heeft ook in de VVD daarvan iets gezien, blijkens het plan om nu eerst de koers van de partij te gaan vastleggen in een verkiezingsprogramma.Signaal
Is er één signaal in de stad, waarop de journalisten niet afvliegen als gieren op het aas? (Mattheüs 24:28). Zo was het in mijn geboortestad, waar eertijds de predikanten op zondag met hun hoge hoed op ter kerke gingen, als ambtsdragers-kerkaristocraten, die wat in te brengen hadden. Maar de kerken, waarin zij in de jaren dertig Gods Woord verkondigden, bestaan niet meer, twee ervan zijn zelfs afgebroken. Vandaag vliegen daar de gieren rond, op zoek naar de afvalprodukten van een verlopen en verloren samenleving, om van de meest perverse uitwassen van de menselijke en antichristelijke afval te smullen. Het RD schreef dat een Italiaanse krant ons land had beschreven als het Sodom en Gomorra van Europa. Is men ginds vergeten dat de Here God ook Pompeji en Herculanum heeft omgekeerd, al even verderfelijke steden als Sodom en Gomorra? Want niet alleen Nederland, maar de hele wéreld wordt langzaam maar zeker Sodom, en Babel, de wereldmacht. Men is begonnen onze Here aldaar te kruisigen, men zal eindigen met de droeve klaagzang over verloren koopwaar, waaronder lichamen en zielen van mensen, waarvan de kooplieden rijk geworden zijn (Openbaring 18:3 en 11-13; zie de preek van prof. K. Schilder in Preken II, pagina 400). Kooplieden in ABN-aandelen, handelaars in verdovende middelen, wapenfabrikanten, verkopers van profvoetballers. Dáárvan was het schrikwekkende bericht over homoseksuele uitspattingen een signaal. En niet minder de t.v.-show om donors te werven. Dat is Babylon, de karikatuur van de bruid van Christus, moeder van de hoeren en van de gruwelen der aarde (Openb.17:5). Van de áárde; en niet alleen van Nederland.Markante meningen
De Franse SP, de Duitse SPD en onze PvdA zijn steeds meer risicomijdende, dus in wezen conservatieve partijen geworden.
J.L. Heldring in NRC/Handelsblad 31 mei 2007.