Google als voorstudie-materiaal...?

`Oei, aanstaande zondag heb ik de inleiding over Hosea 14... en het is nu al woensdag! Hmm... de schets die we op vereniging gebruiken is wel wat lastig te begrijpen. Misschien kan ik sneller een inleiding maken met voorstudiemateriaal van internet. Kijk eens aan: het eerste resultaat op Google is een schets van Oude Sporen. Dat klinkt wel gereformeerd. Snel even lezen en een inleiding typen, dan ben ik daar ook klaar mee!´Herken je deze situatie? Dat je haast hebt met het maken van de inleiding of dat het voorstudie-materiaal lastig is en dat internet uitkomst biedt? Maar biedt internet wel echt een goede uitkomst? In dit artikel zullen we aan de hand van Hosea 14 uitleggen waarom je terughoudend moet zijn met het gebruik van internet voor het maken van een inleiding.

Hosea 14

Hosea 14 is het laatste hoofdstuk van dit Bijbelboek. Hosea profeteerde in de tijd dat Jerobeam koning was in het tienstammenrijk. Jerobeam en het volk Israël deden echter niet wat de HERE wilde. Er was geen trouw, geen liefde en geen kennis van God in het land (Hosea 4:1) en daardoor werden er vreselijke zonden gedaan: vloeken, liegen, moorden, stelen en echtbreken (vers 2). Tegen deze zonden moet Hosea profeteren. In het hele Bijbelboek waarschuwt Hosea voor Gods toorn over de zonden en voor de straf die God op de zonden zal geven. In hoofdstuk 13 wordt heel duidelijk de verbondswraak beschreven: als het volk door hun zonden de HERE en het verbond verlaat, zal de HERE het volk uitroeien en zijn volk verlaten. Daar is dan geen bevrijding uit de dood meer, geen verlossing (vers 14). Hoofdstuk 14 roept daarom op om tot bekering te komen en schuldbelijdenis te doen (vers 2 tot 4). Er blijft nog bekering mogelijk! Het boek eindigt dan ook vol genade. De HERE zal op het gebed van schuldbelijdenis zijn toorn afwenden en zijn volk de verbondszegen geven (vers 5 tot 9).

En over dit laatste hoofdstuk moet jij nu een inleiding schrijven.

Door de vereniging wordt de schetsenbundel De kleine profeten van ds. P. Lok gebruikt als voorstudie-materiaal over Hosea. Op internet is de schets Het boek van de profeet Hosea van H. Rossier van Oude Sporen te vinden. Maar welke kies je nu? Is de internetschets wel zo goed als het lijkt?

Twee uitleggingen

Als we kijken naar vers 5 en 6 van dit hoofdstuk, kun je zien dat deze door beide schetsen verschillend worden uitgelegd. De schets van Rossier geeft als uitleg bij vers 5 en 6:

Zonder dralen liet God horen wat Hij voor hen zal zijn, zodra zij met woorden van schulderkenning tot Hem zouden komen: `Ik zal hun afkerigheid genezen, Ik zal hen vrijwillig liefhebben, want mijn toorn keert zich van hen af. Ik zal zijn als de dauw voor Israël, hij zal bloeien als een lelie en zijn wortelen uitstrekken als de Libanon´ (vs. 5 en 6). (...) Hij zal hen `vrijwillig´ kunnen liefhebben. (...) door hun ontrouw, door de verstoktheid van hun hart en door de oordelen, die Hij over hen had moeten brengen, was Hij verhinderd die liefde ten volle te tonen.

Dit klinkt mooi en het is (deels) ook waar. De HERE wil zijn zegen geven als wij ons van onze zonden bekeren. Maar toch is deze uitleg van deze verzen niet volledig. Dit kan het beste duidelijk worden gemaakt met behulp van de uitleg die ds. Lok bij deze verzen geeft:

Aan degenen die nu opmerken willen, dat de Here dan afhankelijk is van onze gedragingen, en dat Gods `gezindheid´ afgestemd is op óns al-of-niet-wederkeren, zij verwezen naar het mooie woord `vrijwillig´: God heeft `vrijwillig´ lief. Vergelijk voor deze gedachte ook de Dordtse Leerregels, Hoofdstuk I. God is niet van ons afhankelijk, wij zijn het wèl van Hem.

Rossier stelt dat God het volk niet vrijwillig kan liefhebben vanwege hun ontrouw en verstokte harten. Nu het volk zich bekeerd heeft, kan Hij dat volgens deze schets wel weer. Zoals we zeiden is er inderdaad bekering nodig om vergeving van zonden en zegen te ontvangen. Lees bijvoorbeeld ook eens Jes. 6:9-10 en vers 2 tot 4 van Hosea 14. Maar het woordje `vrijwillig´ spreekt van de onvoorwaardelijke liefde van God. Dat is liefde waardoor hij zondaren uitverkiest, zonder dat zij dat verdienen of er iets voor hoeven te doen. De bekering van zondaren is dan ook een genadig geschenk van God, die Hij uit deze liefde geeft. Dat noemt Rossier niet, waardoor het lijkt alsof de mens deze vrijwillige, verkiezende liefde van God wél zelf kan verdienen. De schets doet hierdoor geen recht aan de rijke genade waarvan deze Bijbelverzen spreken.

Het verschil

Dit verschil in uitleg van deze verzen lijkt maar een klein en onbelangrijk punt. En inderdaad, het zijn maar twee verzen uit het hele hoofdstuk. Maar het is belangrijk dat Gods Woord zuiver en volledig wordt uitgelegd! In zijn Woord leert de HERE immers hoe Hij gediend wil worden en hoe Hij ons wil verlossen. Als dat Woord niet goed wordt uitgelegd, kennen we Hem, zijn werk en zijn wil niet goed. Dan dienen we Hem dus niet zoals Hij gediend wil worden. Daarnaast zagen we dat de rijke genade van verlossing-om-niet onbesproken blijft in de uitleg van de internetschets. Het is dus belangrijk dat een uitleg de Bijbel in alles goed naspreekt.

Aanvullende bronnen

Natuurlijk zal ook niet elke schets die door de vereniging gebruikt wordt alles helemaal juist uitleggen. Ook de schets van ds. Lok kan bekritiseerd worden. Het woordje `vrijwillig´ kan namelijk ook vertaald worden met `gewillig´, zoals dat in Psalm 110:3 wordt bedoeld: uw volk is een en al gewilligheid. De kanttekeningen van de Statenvertaling geven aan dat het ook `mildelijk´ kan betekenen. Gewillige of mildelijke liefde hoeft niet per se de liefde te zijn die uit verkiezende genade wordt gegeven. Het woord `vrijwillig´ kan hier ook bedoeld zijn om aan te geven dat de HERE zijn liefde graag wil geven, nu zijn toorn is afgekeerd (vers 6). Ds. Lok noemt deze uitleg echter niet.

Het kan dus waardevol zijn om aanvullend (betrouwbaar) voorstudiemateriaal te gebruiken bij het maken van voorstudie of een inleiding. Er kan dan vanuit meerdere invalshoeken worden gediscussieerd, omdat elke schrijver ergens anders de nadruk op legt bij het uitleggen van een Bijbelgedeelte.

Toch is het om een aantal redenen beter om de door de vereniging gekozen schetsen in ieder geval als uitgangspunt te gebruiken. Op vereniging worden namelijk vaak schetsen gebruikt van predikanten en schrijvers waarvan bekend is dat zij betrouwbare schrijvers zijn. Ook hierin kunnen soms dingen niet helemaal goed worden uitgelegd, maar van deze predikanten en schrijvers is wel bekend dat zij de goede leer en belijdenis aanhangen of aanhingen. Hierdoor is de kans groot dat zij ook een uitlegging van de Bijbel geven die overeenkomt met onze belijdenis. Tot slot kennen mensen buiten de vereniging vaak ook de gebruikte schets, waardoor bekend is hoe betrouwbaar de schets is. Ook kan het daardoor makkelijker zijn om aan gemeenteleden buiten de vereniging om uitleg te vragen, aangezien zij de schets misschien ook kennen.

Toch internet?

Als je aanvullende bronnen wilt gebruiken, dan kún je gebruik maken van internet. Op internet zijn namelijk ook goede boeken en schetsen van betrouwbare schrijvers te vinden. Maar daarbij is erg belangrijk dat je goed weet wie het heeft geschreven en of dat een betrouwbare schrijvers is. Volgens een biografie op de site van Oude Sporen is Rossier bijvoorbeeld een volgeling van J.N. Darby. Darby leerde dat alle gelovigen gelijk zijn en er daarom geen kerkenraden of ouderlingen in de kerk horen te zijn. In Nederland kunnen we deze leer terugvinden bij de Vergadering van de Gelovigen. Omdat Rossier een volgeling van Darby is, kunnen zijn uitleggingen hierdoor beïnvloed worden en daardoor onbetrouwbaar zijn. Maar om dat te kunnen bepalen, moet je dus eerst weten welke leer Rossier aanhing, wie Darby was en wat hij leerde. Het kan dus lastig zijn om de bruikbaarheid van een internetschets te bepalen. Als je niet kunt vinden wie de schrijver is of wat hij leerde, of als je twijfelt over de gevonden informatie, dan kun je die schets daarom beter niet gebruiken. Beter is dan om de bekende boeken te gebruiken, zoals bijvoorbeeld de kanttekeningen van de Statenvertaling of de Korte Verklaring.

Google als voorstudiemateriaal...?

In dit artikel hebben we gezien op welke verschillen je kunt uitkomen als je een schets van internet gebruikt voor het maken van voorstudie of een inleiding. Ook zagen we dat de betrouwbaarheid van een schets belangrijk is, zodat je weet of deze Gods Woord goed uitlegt. Bedenk daarom goed welk voorstudiemateriaal je gebruikt en wees terughoudend met het gebruik van internet en Google.