Het zevende gebod in de opvoeding

Rubriek: Opvoeding en Onderwijs

Schrijver: Elisabeth de Ruig-de Marie

Jaargang: 9

Nummer: 15

Datum: 2015-04-22

Terug

1) Schaamte

Echtscheiding is in deze tijd aan de orde van de dag. Volgens het CBS strandt één op de drie huwelijken. In 1950 was het aantal echtscheidingen 6462, en dat is gestegen tot een aantal van 33636 in 2013. Bij echtscheidingen zijn vaak kinderen betrokken. Het Nederlands Jeugd Instituut (NJI) schat dat 70.000 kinderen tot 22 jaar bij echtscheiding betrokken zijn. In 2012 waren er 34.000 minderjarige kinderen bij een echtscheiding betrokken. Harde getallen voor een treurige zaak. Het huwelijk dat God aan de mensen geeft, wordt geschonden en de kinderen ondervinden er ook de problemen van. Zo hebben kinderen uit eenoudergezinnen vaker probleemgedrag en emotionele problemen. En kinderen van gescheiden ouders scheiden zelf ook vaker. Het zijn problemen waar wij ook tegenaan lopen. Hoe leren we onze kinderen in deze tijd wat een huwelijk is naar Gods eer, en hoe ze moeten omgaan met seksualiteit? In een aantal artikelen willen we kijken hoe God het huwelijk heeft bedoeld en hoe we dit onze kinderen in deze samenleving kunnen leren.

Zondeval en schaamte

In Genesis 2:25 lezen we:

`En zij beiden waren naakt, de mens en zijn vrouw, maar zij schaamden zich voor elkander niet.´

Adam en Eva waren beiden naakt. Toch schaamden zij zich niet. Dat was niet nodig, alles was immers volmaakt. De verhouding tussen hen was nog niet verstoord. God had Eva aan Adam gegeven als een hulp die bij hem past. Adam en Eva vullen elkaar aan en mogen zo een diepe eenheid voelen.

Maar dan valt de mens in zonde. Het eerste wat vermeld wordt na de zondeval is dat Adam en Eva ontdekken dat ze naakt zijn en zich schamen. En ze moeten zich ook schamen. Ze zijn hun onschuld en het onbelemmerd genieten kwijtgeraakt. We hebben tegen God gezondigd. Tegenover Hem moeten we ons schamen. Er is ook een diepe breuk gekomen tussen man en vrouw. Tegenover elkaar schamen Adam en Eva zich ook.

Schaamte ook genade

De schaamte na de zondeval is ook een vorm van genade. Vandaag de dag snapt men dat niet. Alle schaamte moet overboord. Alles mag en alles kan. Men zegt dan dat bloot natuurlijk is. Maar door zo om te gaan met ons lichaam, schaamteloos, maken we de zonde alleen maar erger. Dat is niet wat God wil. In 1 Kor 6:12 spreekt Paulus van de tegenstelling tussen de schaamteloosheid van de heidenen en het heilig leven met heel je lichaam voor de Here:

`Maar het lichaam is niet voor de hoererij, doch voor de Here, en de Here voor het lichaam.´

Waarom is schaamte dan goed? Schaamte schept een afstand en houdt zo ook de zonde op afstand. Als we geen schaamte hebben, dan leven we ons uit zonder erbij na te denken. Schaamte bewaart de mens om dierlijk te leven.

Verlossing van de schaamte

Toch hoeven we in het huwelijk van de Here geen schaamte tegenover onze man of vrouw te voelen. God geeft na de zondeval de moederbelofte. En als antwoord daarop geeft Adam zijn vrouw de naam Eva: Moeder van alle levenden. Hij ziet in dat God de mens niet aan zijn lot overlaat. God schenkt de mens genade, verlossing, door zijn Zoon Jezus Christus. Het leven met God wordt hersteld en daardoor kan het huwelijksleven ook worden hersteld. Alleen door Christus. Zonder de ware Verlosser gaat het mis. Maar in een christelijk huwelijk mag de schaamte overwonnen worden. In het huwelijk tot Gods eer mag de diepe eenheid tussen man en vrouw worden ervaren. Wat een prachtig geschenk van God.

Schaamte in de opvoeding

Hoe moeten we onze kinderen een goede vorm van schaamte leren? Op de televisie is bijna elke reclame seksueel getint, en er komen vaak naakte mensen voorbij. Ook op reclameborden in de stad en in reclamefolders is veel naaktheid te zien. Het wordt al bijna gewoon. Zien we het nog? We moeten onze kinderen zoveel mogelijk tegen deze verkeerde beelden beschermen. Bijvoorbeeld door geen televisie te kijken, en het internet te beschermen met een filter.

Het is goed om thuis met je kind te praten over de verschillen tussen jongen en meisje. Die verschillen mag je ook laten zien in de kleding van de kinderen. Als ouder moet je erover nagedacht hebben wat je belangrijk vindt dat een kind weet, en hoe je dat gaat verwoorden.

Dat begint eigenlijk al vroeg. Nu krijgen kinderen op school ook (verplichte) seksuele voorlichting. Het is goed om hier ook thuis met je kind over te praten, wat hoort het van de juf of meester? En wat doet dat met het kind?

Een televisieprogramma als `dokter Corrie´ in het School-tv-weekjournaal gaat veel te ver in de voorlichting. Dat is schaamteloos, en niet zoals God het van ons als ouders vraagt. Er wordt in dit programma vanuit gegaan dat bloot natuurlijk is, en de geslachtsgemeenschap wordt beschreven zonder dat daarbij op de intimiteit binnen het huwelijk wordt gewezen.

Wij als ouders moeten dus aan de ene kant het onderwerp bespreekbaar maken, en aan de andere kant er niet schaamteloos over praten. Daarbij kunnen we als ouders gebruikmaken van boeken over seksuele opvoeding.

Het is goed als het kind een gevoel van schaamte ontwikkelt. Binnen de veilige omgeving van het gezin leert het kind dat er verschillen zijn tussen man en vrouw. Als het kind ouder wordt, kunnen de ouders meer vertellen over de verschillen en over seksualiteit. En daarbij laten zien dat binnen het huwelijk de man en vrouw een eenheid mogen vormen.

In een volgend artikel zullen we hier verder over spreken.